2.    فرهنگ اختیاری و در عین حال اجباریست ؛ یعنی اینکه در اصل در انتخاب فرهنگ انسان مختار است اما بعد از اختیار باید بدان معتقد و هنجار های را رعایت کرد و به آن بابند بود.

3. فرهنگ ثابت در عین حال متغیراست: به این معنا که فرهنگ در ظاهر ثابت به نظر می رسد اما در واقع در حال تغییر و دگرگونی است.

 

    وابسماندگی یا تاخیر فرهنگی:

                یکی از عوامل تغییر فرهنگی تاخیر فرهنگی است. این بدیده زمانی اتفاق می افتد که فرهنگ و عوامل فرهنگی در جامعه به طور مساوی  است به عباره دیگر اگر در جامعه ای فرهنگ معنوی پا به پای فرهنگ مادی رشد نکند و فرهنگ مادی در مسیر رشد خود از سرعت بالا برخوردار باشد که فرهنگ معنوی نتواند خود را با آن انطباق دهد این چنین جامعه دست خوش مشکلات زیادی خواهد شد.

مثلا: اگر تکنالوژی وارد جامعه شود و مردم استفاده صحیح از آن ندانند و فرهنگ استفاده از آن به مردم آموزش داده نشده باشد پیامد این پدیده ناگوار خواهد بود که به آن تاخیر فرهنگی  می گویند.

 این قسم فرهنگ ها معمولا رشد نمی کنند بلکه فاصله میان آنها میافتد. البته تاخیر فرهنگی تا حدی قابل قبول است اما اگر این فاصله زیاد شود مشکلاتی را به وجود می آورد.

 

  نویسنده: لطیفه                                         انجمن علمی و فرهنگی رشد